Μυοπεριτονιακή απελευθέρωση

Η μυοπεριτονιακή απελευθέρωση είναι μια πολύ αποτελεσματική θεραπεία δια χειρών η οποία ασκεί πίεση στις μυοπεριτονιακές δομές οι οποίες είναι περιορισμένες για να περιορίσει τον πόνο και να αποκαταστήσει την κίνηση. Η θεωρία της μυοπεριτονιακής απελευθέρωσης απαιτεί την κατανόηση της λειτουργίας της περιτονίας (συνδετικού ιστού). Η περιτονία είναι ένα ειδικό σύστημα στο ανθρώπινο σώμα το οποίο μπορούμε να το παρομοιάσουμε με έναν ιστό αράχνης η ένα πουλόβερ. Η περιτονία είναι σαν ένα πυκνό ύφασμα , το οποίο καλύπτει και διαπερνά κάθε μυ, νεύρο, αρτηρία και φλέβα καθώς επίσης και όλα τα εσωτερικά μας όργανα, την κάρδια, τους πνεύμονες, τον εγκέφαλο και την σπονδυλική στήλη.

Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι αυτού του ιστού είναι ότι δεν είναι ένα σύστημα το οποίο αποτελείται από διαφορετικά μέρη. Είναι μια δομή η οποία εκτίνεται από το κεφάλι μέχρι τα πόδια χωρίς να διαχωρίζεται σε κάποιο σημείο. Με αυτό τον τρόπο καταλαβαίνουμε ότι όλα τα μέρη του ανθρωπίνου σώματος είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους με την περιτονία , όπως το νήμα στο πουλόβερ. Η περιτονία έχει επίσης έναν σημαντικό ρόλο στην στήριξη του σώματος μας , αφού περικλείει και προσφέρεται σε όλες τις δομές, οι οποίες δεν θα είχαν σταθερότητα αν δεν υπήρχε η συνεχής έλξη της παρατονίας.

Σε έναν υγεία οργανισμό, η περιτονία είναι χαλαρή έχοντας έναν κυματοειδή σχηματισμό. Έχει την ικανότητα να διαταθεί και να κινηθεί χωρίς περιορισμό. Όταν τραυματιζόμαστε, έχουμε κάποια μυοσκελετική δυσλειτουργία ή υπάρχει φλεγμονή, η περιτονία χάνει την ευκαμψία της.

Το αποτέλεσμα είναι να γίνει άκαμπτη , να δημιουργεί συμφύσεις και γενικότερα αποτελεί μια πηγή τάσης για όλο το υπόλοιπο σώμα. Τραυματισμοί δίκην μαστιγίου στον αυχένα (whiplash), εγχειρήσεις, λανθασμένη στάση, επαναλαμβανόμενες φορτίσεις και άλλες μυοσκελετικές ποθήσεις και τραυματισμοί έχουν ως αποτέλεσμα να περιορίζουν την κινητικότητα της παρατονίας. Αυτές οι αλλαγές στην περιτονία είναι ικανές να επηρεάσουν την σωστή λειτουργία του οργανισμού. Η περιτονία είναι ικανή να ασκεί υπέρμετρη πίεση παράγοντας πόνο η περιορισμό της κίνησης. Επηρεάζει την ελαστικότητα και την σταθερότητα και αποτελεί περιοριστικό παράγοντα στην ικανότητα μας να αντέχουμε τις καθημερινές φορτίσεις που δέχεται το σώμα μας.

Όταν χρησιμοποιούμε την μυοπεριτονιακή απελευθέρωση βλέπουμε τον κάθε ασθενή σαν μοναδικό και θυμόμαστε ότι το σώμα μας είναι ένα σύνολο. Ποτέ δεν πάσχει μόνο αυχένας ή ο ώμος, πάσχει το σώμα σαν σύνολο. Επίσης προωθούμε την ανεξαρτησία του ασθενή μέσω της εκπαίδευσης της σωστής εργονομίας και κίνησης.

Η μυοπεριτονιακή απελευθέρωση περιλαμβάνει τις παρακάτω τεχνικές (National Association Of Myofascial Trigger Point Therapy):

Ρολάρισμα (rolling)

Η τεχνική αυτή περιλαμβάνεται στο ζέσταμα. Γίνεται προς όλες τις κατευθύνσεις και είναι πολύ καλή για την αιμάτωση της περιτονίας.

Τεχνική επιμήκυνσης (lengthening)

Είναι μια πολύ βασική τεχνική διάτασης της περιτονιας. Ο θεραπευτής τοποθετεί τα χέρια του εκεί που υπάρχει ο περιορισμός μέχρι να νιώσει ότι το σημείο έχει απελευθερωθεί.

Τεχνική της συστροφής (twisting)

Περιλαμβάνεται στο ζέσταμα και χρησιμοποιείται στον μηρό και στο βραχίονα.

Τεχνική της λαβής (pinning, sandwich)

Η τεχνική αυτή χρησιμοποιεί την ψηλάφηση της λαβής . Όπως ο θεραπευτής έχει στο χέρι του την μυικη γαστέρα την κρατά σταθερά και με το άλλο χέρι του κινητοποιεί το άκρο σε κίνηση όπου διατείνεται ο συγκεκριμένος μυς (pinning). Ένας άλλος τρόπος είναι αφού ο θεραπευτής κρατά την γαστέρα του μυός με το ένα χέρι ή και τα δυο να κάνει μικρές αργές κινήσεις προς όλες τις κατευθύνσεις (sandwich). Η τεχνική παρουσιάζεται στην άνω μοίρα του τραπεζοειδή και στους οπίσθιους μηριαίους.

Ανάτριψη (friction)

Η ανάτριψη εφαρμόζεται σε ουλώδη ιστό και συμφύσεις σε τένοντες στην μυοτενόντια ένωση η ακόμα και στους μύες. Επιδρά στους ιστούς που βρίσκονται κάτω από το δέρμα και γι αυτό το λόγο δεν πρέπει τα δάχτυλα του θεραπευτή να κινούνται σε σχέση με το δέρμα. Τέλος η τεχνική εκτελείται και προς τις δυο κατευθύνσεις.

Τεχνική της διαπλατυνσης (spreading muscle)

Εφαρμόζεται κατά μήκος των μυϊκών ινών και όσο πιο αργά γίνεται τόσο πιο βαθιά μπορεί να φτάσουν τα χεριά του θεραπευτή και συνεπώς τα αποτελέσματα είναι καλλίτερα. Όταν χρησιμοποιείται το αντιβράχιο διασπά το λεμφικό υγρό και τις τοξίνες και επέρχεται μυικη χαλάρωση.

Tεχνική της στεγνής βελόνας (dry needle) στον μυοπεριτονιακό πόνο (myofascial trigger points)

Η τεχνική της στεγνής βελόνας είναι μια θεραπευτική πράξη η οποία χρησιμοποιείται από φυσιοθεραπευτές σε αρκετά μέρη του κόσμου. Κυρίως χρησιμοποιεί μια λεπτή ευλύγιστη βελόνα όπως στον κλασικό βελονισμό. Έχει χαρακτηρισθεί ότι ανήκει στα πλαίσια της φυσιοθεραπευτικής πράξης σε χώρες όπως ο Καναδάς , η Ιρλανδία, η Ολλανδία, η Ισπανία, η Αγγλία και η νότια Αφρική. Στην Ισπανία μάλιστα ορισμένα πανεπιστήμια προσφέρουν ακαδημαϊκή πιστοποίηση σε προγράμματα τα οποία έχουν ως αντικείμενο τους την τεχνική της στεγνής βελόνας, χαρακτηρίζοντας την ως ολοκληρωμένο κομμάτι της επιθετικής φυσικοθεραπείας. Όσο αφορά την Αμερική και την Αυστραλία δεν συνηθίζεται να είναι μέρος των βασικών σπουδών ούτε των μεταπτυχιακών προγραμμάτων, ωστόσο αρκετοί φυσικοθεραπείες σε αυτές τις δυο χώρες έχουν εκπαιδευτεί και ασχοληθεί με την τεχνική .Η τεχνική ενέχει την εισαγωγή και τον επαναλαμβανόμενο χειρισμό μίας λεπτής και ευλύγιστης βελόνας στο σημείο πυροδότησης πόνου του μυός, έτσι ώστε να παράγεται μία τοπική απόκριση σύσπασης η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα τη μυϊκή χαλάρωση.

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι θεραπευτικής αγωγής των σημείων πυροδότησης πόνου, όπως βλέπουμε αλλά η τεχνική της στεγνής βελόνας, συγκριτικά με τις υπόλοιπες, απαιτεί τη μέγιστη ακρίβεια και τις περισσότερες επαναλήψεις. Υπάρχουν αρκετές μελέτες που καταδεικνύουν ότι η τεχνική της στεγνής βελόνας είναι πιο αποτελεσματική από άλλες τεχνικές, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών αναισθητικών.

Μελέτες έδειξαν ότι η έγχυση φυσιολογικού ορού στο σημείο πυροδότησης πόνου είναι πιο αποτελεσματική από την ένεση με τοπικό αναισθητικό. Συμπέραναν ότι αυτό που παρήγαγε τα αποτελέσματα δεν ήταν το εγχεόμενο υλικό αλλά η ίδια η διαδικασία της ένεσης. Η εισαγωγή της βελόνας προκαλούσε μία διέγερση του αντανακλαστικού τόξου. Καθώς η προσαγωγός οδός ήταν ο ίδιος ο μυς, αυτός χαλάρωνε. Επομένως, η χαλάρωση του μυός επιτυγχάνονταν διαμέσου του αντανακλαστικού τόξου της σπονδυλικής στήλης.

Σε μία κλινική δοκιμή 58 ασθενών με μυοπεριτονιακά σημεία πυροδότησης πόνου στον άνω τραπεζοειδή μυ, διαπιστώθηκε ότι η εφαρμογή της τεχνικής της στεγνής βελόνας ήταν εξίσου αποτελεσματική με μία ένεση λιδοκαίνης 0,5% στη μείωση της έντασης του πόνου, την ευαισθησία πίεσης του μυ και το αυχενικό εύρος κίνησης. Η τεχνική της στεγνής βελόνας παρήγαγε περισσότερες περιπτώσεις τοπικού ερεθισμού μετά την αγωγή. Το πλεονέκτημα της τεχνικής της στεγνής βελόνας σε σχέση με άλλες τεχνικές είναι ότι μπορούμε να επιτύχουμε ένα πλήρες και ανώδυνο εύρος κίνησης τη στιγμή που γίνεται η αγωγή (άμεση απόκριση).

Επίσης βελτιώνεται η κιναισθητική αίσθηση διότι μπορούμε αμέσως να διδάξουμε στον ασθενή το πλήρες ανώδυνο εύρος κίνησης, ο οποίος είναι ο απώτερος σκοπός της μυοπεριτονιακής αγωγής. Άλλα πλεονεκτήματα της τεχνικής της στεγνής βελόνας συμπεριλαμβάνουν την απουσία αλλεργικών αντιδράσεων, τη μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης αιματώματος και τη δυνατότητα αγωγής στους εν τω βάθει μύες. Παρακάτω παρουσιάζεται η τεχνική της στεγνής βελόνας.