ΦΑΣΗ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (0 ΜΕ 6 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ)
Για τον έλεγχο του μετεγχειρητικού πόνου και οιδήματος χρησιμοποιήστε ΠΑΓΟ, ΣΥΜΠΙΕΣΗ, ΜΑΛΑΞΗ.
Για την αποφυγή της μυϊκής ατροφίας, ξεκινήστε ηλεκτρικό ερεθισμό, ασκήσεις μυϊκών συσπάσεων τετρακέφαλου και ισχιοκνημιαιων και ανυψώσεις ευθειασμενου άκρου από ύπτια, πρηνή και πλάγια θέση, με το νάρθηκα ακινητοποίησης κλειδωμένο σε πλήρη έκταση του γονάτου. Στη μυϊκή σύσπαση του τετρακέφαλου με το γόνατο σε πλήρη έκταση εμφανίζεται ελάχιστη έως ανύπαρκτη πρόσθια μετατόπιση της κνήμης στο μηριαίο, γιατί αυτή είναι η “κλειδωμένη” θέση του γονάτου.
Για την αποφυγή βραχύνσεων και για τη διατήρηση του εύρους κίνησης χρησιμοποιήστε:
α. Συνεχή παθητική κίνηση με CPM η παθητική κινητοποίηση από τον φυσικοθεραπευτή, από την πλήρη έκταση του γονάτου έως τις 90 μοίρες καμψη, για την πρώτη η δεύτερη εβδομάδα μετά το χειρουργείο. Η συνεχής παθητική κίνηση, επίσης έχει αποδεδειχθεί ότι μειώνει τον πόνο μετά από αποκατάσταση του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Για να αποφευχθεί η πρόσθια μετακίνηση της κνήμης και η υπερβολική τάση στην περιοχή του μοσχεύματος, ενώ χρησιμοποιείται η συσκευή της συνεχούς παθητικής κίνησης, προτείνεται η συσκευή να χρησιμοποιείται χωρίς την τοποθέτηση ιμάντα πάνω στη κνήμη.
β. Ολισθήσεις στον τοίχο από ύπτια θέση με τη βοήθεια της βαρύτητας για να αυξηθεί η κάμψη του γονάτου. Το γόνατο θα πρέπει όμως να εκτείνεται παθητικά στον τοίχο έως τη θέση εκκίνησης από τον θεραπευτή η με τη βοήθεια του υγιούς ποδιού.
γ. Ολισθήσεις της επιγονατίδας για την αποφυγή των βραχύνσεων του εκστατικού μηχανισμου. Η πλήρης παθητική έκταση του γονάτου μπορεί να μην επιτευχτεί για μια η δυο εβδομαδες, μεχρι να υποχωρήσει η διόγκωση των ιστών.
Η βάδιση με βακτηρίες, με τη φόρτιση που γίνεται ανεκτή από τον ασθενή, ξεκινά μια μέρα μετά το χειρουργείο, με τον νάρθηκα έλεγχου της κίνησης κλειδωμένο σε έκταση. Μπορεί να επιτευχτεί πλήρης φόρτιση με τον νάρθηκα και η χρήση των βακτηρίων διακόπτεται στις 2 με 3 εβδομάδες μετά το χειρουργείο, αν ο ασθενής έχει αποκτήσει πλήρη ενεργητική έκταση. Σε ένα περισσότερο συντηρητικό πρόγραμμα αποκατάστασης μπορεί να ζητηθεί από τον ασθενή να καθυστερήσει οποιαδήποτε φόρτιση μέχρι και μια εβδομάδα μετεγχειρητικά. Στη συνεχεία η φόρτιση εξελίσσεται σταδιακά στις επόμενες 6 εβδομάδες.
Για τη βελτίωση του νευροψυχικού έλεγχου, στο τελευταίο τμήμα της φάσης της μεγίστης προστασίας (από 2 έως 6 εβδομάδες) μπορούν να προστεθούν και να εξελιχτούν αμφοτεροπλευρες ασκήσεις σε κλειστή αλυσίδα, όπως ανυψώσεις των δάκτυλων του ποδιού με τον νάρθηκα κλειδωμένο σε έκταση, ασκήσεις ανοιχτής και κλειστής αλυσίδας σε πισινά, υποβοηθουμένη έκταση του γονάτου σε ανοιχτή αλυσίδα, ισομετρικές ασκήσεις τετρακέφαλου και ισχιοκνημιαιων από διαφορές γωνίες και αργότερα στατικό ποδήλατο.
Προφύλαξη
Παρά το γεγονός ότι στις 4 εβδομάδες τα οστικά άκρα του μοσχεύματος από τον επιγονατιδικο τένοντα έχουν επουλωθεί ικανοποιητικά και έχει αρχίσει η αγγειώδη του μοσχεύματος, το μόσχευμα από μόνο του είναι αδύναμο και ελαφρώς νεκρωτικό στις 4 με 6 εβδομάδες μετεγχειρητικά. Επομένως, για να προστατεύει η επούλωση του, αποφύγετε δραστηριότητες, όπως η μη υποβοηθουμένη τελική έκταση του γονάτου σε ανοιχτή αλυσίδα, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν αποσχιστικές δυνάμεις και βίαια πρόσθια μετατόπιση της κνήμης.
ΦΑΣΗ ΜΕΤΡΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (6 ΜΕ 12 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ)
Στην αρχή αυτής της φάσης, αν είναι δυνατή η πλήρης έκταση του γονάτου, ξεκινά η πλήρης φόρτιση του μέλους και η χρήση βακτηρίων μπορεί να διακοπεί, αλλά θα πρέπει να συνεχίζουμε το φόρεμα του νάρθηκα και στις περισσότερες περιπτώσεις θα πρέπει να είναι κλειδωμένο, όταν βαδίζουμε η εκτελούμε δραστηριότητες φόρτισης. Η φάση μέτριας προστασίας χαρακτηρίζεται από ασκήσεις που σχεδιαστήκαν για την αύξηση δύναμης του κάτω άκρου και για την ανάκτηση του πλήρους εύρους κίνησης. Στις 9 εβδομάδες, η επαναγγείωση του μοσχεύματος βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο και επομένως οι ασκήσεις μπορούν να γίνουν περισσότερο έντονες.
Σε αυτή τη φάση δίνεται έμφαση στην εξελισσόμενη διάταση για την αύξηση του εύρους κίνησης, και στις έκκεντρες και μειομετρικες ασκήσεις με αντίσταση σε κλειστή και ανοιχτή αλυσίδα, για την αύξηση της δύναμης και σταθερότητας και της αντοχής του τετρακέφαλου, των ισχιοκνημιαιων και του υπόλοιπου μυϊκού συστήματος του ισχίου. Ο ασθενής θα πρέπει να αποκτήσει 120 μοίρες κάμψη του γονάτου και πλήρη έκταση. Δίνεται έμφαση στην ενδυνάμωση και των εκτεινοντων και των καμπτηρών μυών του γονάτου. Ο τετρακέφαλος αδυνατίζει γρήγορα στην αρχική μετεγχειρητική περίοδο, παρόλη την πρώιμη μυϊκή επανεκπαίδευση. Δίνεται επίσης έμφαση στην ενδυνάμωση των ισχιοκνημιαιων, για να αυξηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η δυναμική σταθερότητα της οπίσθιας επιφάνειας του γονάτου. Ο αρθρωτός νάρθηκας αφαιρείται αρκετές φορές την ημέρα για τη βάδιση σε ευθεία κατεύθυνση.
Προφύλαξη
Αποφύγετε το βαθύ κάθισμα σε κλειστή αλυσίδα, ανάμεσα στις 60 και 90 μοίρες κάμψη και την τελική έκταση του γονάτου με αντίσταση σε ανοιχτή αλυσίδα, εφαρμόζοντας αντίσταση στο περιφερικό τμήμα της κνήμης. Και τα δυο προκαλούν πρόσθια μετατόπιση της κνήμης και μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο το μόσχευμα.
ΦΑΣΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Στη δωδεκάτη έως και την εικοστή εβδομαδα, δυνεται έμφαση στην ενσωμάτωση ελαφρών λειτουργικών δραστηριοτήτων, όπως περπάτημα, jogging και ασκήσεις ευκινησίας, αν ο ασθενής έχει ανακτήσει περίπου το 75 με 80% της μυϊκής του δύναμης. Ο νάρθηκας του γονάτου, μη κλειδωμένος, φέρεται κατά τη διάρκεια των περισσότερων λειτουργικών δραστηριοτήτων, ιδιαίτερα στις πιο έντονες δραστηριότητες που περιλαμβάνουν στροφικές κινήσεις η ελαφρά άλματα. Η παιδομετρική εκπαίδευση και η ισοκινητικη αποκατάσταση σε όλο το φάσμα ταχυτήτων μπορούν επίσης να προστεθούν στο πρόγραμμα αποκατάστασης. Στις 20 με 24 εβδομάδες, τα περισσότερα άτομα επιστρέφουν στο επίπεδο που είχαν πριν τον τραυματισμό τους.
Το άνω σχέδιο αποκατάστασης πρόσθιου χιαστού συνδέσμου αποτελεί γενικότητες. Για το πλήρες και αναλυτικό πρόγραμμα αποκατάστασης επικοινωνήστε με τον Φυσικοθεραπευτή ή με το γιατρό σας.
